Skip to main content

Ц.МӨНХТУЛГА - Хүүдээ бичих шүлэг 2

Хүүдээ бичих шүлэг 2

Ганцхан амин хүү минь
Гэнэдэж хашрахдаа уншаарай
Гуниж шантрахдаа хараарай
Гутарч эхлэхдээ бодоорой

Өвөө тань аавыг нь
Өр зөөлөн, үг хатуугаар өсгөсөн
Өөртөө л итгэж
Өрөөлд тустай явахыг үлгэрлэсэн

Ууган хөвүүдийн ууган хүү билээ чи
Унахын эрхгүй хийморийн эзэн билээ чи
Ухаан холч өвгөдийн хойч билээ чи
Уурсан урагшлахаас, уучлан ухрах ёсгүй билэээ чи

Өндгөнд минь урссан цус зүрхэнд чинь эргэлдэнэ
Өнгөц бусын сэхээрэл минь тархинд чинь нуугдана
Өвлөн ирсэн чин бадрангуй угсаа араншин минь төлөвт чинь шингэнэ
Өвгөдийн эрхэм овог минь нэрний чинь өмнө дуурсана

Энэрч болно
Энэлж болно хатуу харагд

Эвийлж болно
Ивээж болно тэгш харьц

Дордож болно
Дутаж болно бүү долгино
Дээрдэж болно
Дэвшиж болно бүү ТОО

Гагц чи хаан шиг бай
Гартаа мөнгөгүй, гэдсэндээ өлсөглөн ч
Гадаадын өмнө гэдгэр зогс
Газрын хаана ч бүү бөхий

Дэмнүүлж болно
Дамнуулж болно бүү итгэ
Дарлуулж болно
Дээрэлхүүлж болно бүү уучил

Дорой амьтад л дараа нь гоншигнодог
Дориун амьтад л өмнө нь хоногшдог
Дулдуй хүн л жаргаж яваад тарамдаж тасардаг
Дураар хүн л тарамдаж яваад эцэст нь жаргадаг

Анд хэмээхийг олон тоонд бүү хэл
Ард нь дайсан нуугддаг
Алдаа хэмээхийг гэм гэж бүү тооц
Аврал хэмээн баяс

Аягүй олон нөхөдтэй хүн
Амь тасрахад ганцаар байдаг
Алдсан гээд хаширсан амьтад л
Аз хүлээгээд гөлийж байдааг

Аз, тохиолд бүү найд
Арга, хүч өөртөө найд
Аврал, өршөөл бүү хүлээ
Асгарсан хөлсний шимэнд цусаа нэмж дусаа

Ачтан буянтан олноос олон
Ачлахаа хариу бүү март
Атаа санагч бас олон
Аясынх нь дээгүүр яв

Хүн дүртэй шулам
Хүн дүрстэй бурхан ялгаагүй
Хаан царайлсан тэнэгүүд
Харц хувцастай цэцнүүд ялгагдахгүй

Хэлсэн болгонд нь бүү хариул
Хийсэн болгонд нь бүү баярла
Хэвийн нэг толгой дохиод
Хааяа нэг талархал өг

Дараа нь танигдана
Дүйцүүлж нэгийг нэхнэ
Давран тавьбал мөрийц, барьц
Даруухан хэлбэл тааруулж чамбай төл

Сархадыг гунигтай бүү холь
Сэтгэл хөдлөлтэй бүү хоршуул
Сайхан жаргалд бүү тооц
Саваагүй идээ шүү дээ. Өөрийн хэмжээг мэд

Хана босгоод харцан цаанаа ганцаар суу
Хэн ч нэвтрэхгүй тэндээ хараалт бүхнээс зайл
Хэн ч таашгүй атлаа эгэл жирийний төлөвт амьдар
Хаана ч чи яаж ч мэдэх сэтгэхүйн хурдаа чөлөөл

Сэхээрэл хэмээхийг чи гадаад түмний бүх судрыг нэг бүрчлэн судлаад олохгүй
Санаа алдчихаад хэсэг бодол болно, өөрийн мууг сайнаар засах хүсэл чинь юм
Сэхүүн хэмээхийг чи их зан, онгироо төлвөөс үзэхгүй
Саад юу ч байсан сэтлээд гарах чадалдаа итгэхийг хэлнэ

Бардамналыг чи хоосон толгойгоо мандуулж, цээжээ шаахаас олохгүй
Буурсан ч сэхэх, унасан ч босх хүчтэй байхыг хэлнэ
Басамжлалыг чи дайсан, нөхөр хоёрын хор малтсан үгнээс олохгүй
Бүдрэхэд чинь түлхэж хаячихаад тоомжиргүй өнгөрөх нэгнээс л харна

Хайрыг чи дан мэдрэхийн төлөө хэдэн бээр гүйгээд ч олохгүй
Хажуугийн нэгнээ хайрлахын эгшинд амсах жаргалыг хэлнэ
Хүндлэл хэмээхийг чи өөртөө нэхэх эрхгүй
Хүчтэн хүчээрээ хийсэн үйлгүй дээдлэгдэхийг хүндлэл гэхгүй

Хүү минь гунигт бүү өнжөөсэй
Халтирч битгий сөхрөөсэй
Хэний ч өмнө хэвийн сэхүүн зогсоосой
Хаана ч Монгол нэрээ гамнаасай

Аавынх нь сэрж мэдсэн бүхэн тархинаас чинь сэргэнэ...

2014-03-29 
Ц.МӨНХТУЛГА

Эх сурвалж:
https://www.facebook.com/NUUTSLAG001

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Монголын ардуудын зүйрлэж хэлсэн цэцэн үгсээс

Монгол ардын зүйр цэцэн үг цуглуулах гэсэн юмаа бүгдээрээ мэдэх үгээ нэмж туслаарай !!!! Нээх элбэг байдаггүйг цуглуулж байсан юм. Гэхдээ утга нь гүн болохоор бүгд л их сайхан.  Яриан дундуураа донжийг нь олоод хэлж байгаа  хүн их сайхан санагддаг. Би ч яах уу "ш дээ, шүү" гээсээ салах биш ХэХэ Итгэлийг олоход үнэн хэрэгтэй Эндүүг халахад шударга хэрэгтэй. Энэ бие хэврэг Эрхэм нэр мөнх. Ажилч хүний алдар мөнх Ардын сургаал аргагүй сайхаан Ачит эхийн гавьяа мөнх.  Төрхмөө голсон хүүхэн муу Төрлөө голсон хөвгүүн муу. Хийгээгүй байж хөөрөх муу Хийсэн гэж бардамнах муу. Хурц хутга гарт халтай Худал үг өөрт халтай. Танилтай бол талын чинээ Танилгүй бол алгын чинээ Зуун төгрөгтэй явснаас Зуун найзтай яв Харь газарт битгий нэрэлх Халуун зуураа битгий эрэлх өглөггүй бол баяжих хэрэг юу байна өргөлгүй бол насжих хэрэг юу байна

Санаж явахад илүүдэхгүй үгс

Энд тэдээс дуусан сайхан агуулгатай өвөрмөгц хэллэгтэй  сэтгэлд хүрсэн  ишлэлүүд байгаа юм аа. Бөөнд нь оруучихая. Бодож байснаас арай л их бичвэртэй болоод байх шиг байна. ЮУ ХЭЛЖ БАЙГААГААС НЬ ИЛҮҮТЭЙ ЯАЖ ХЭЛЖ БАЙГАА НЬ ЧУХАЛ Ш ДЭЭ   ************************************************************** Сэтгэл байвал усан дээр ч гал асаана Сэтгэл дутвал тосон дээрч гал асахгүй  ***************************************************************** Түүхэндээ төв халхуудын сор сор хүмүүсийг хамгийн их устгаж байсан нь тодорхой ба йж байгаа царайнаас нь харахад л... *************************************************************** Үг бол амьтай бас сүнстэй. Тэр хэрээрээ бидний хувь заяаг хөтлөж, хөглөж байдгийг сануулах гэсэн юм аа.  Монголчууд бид чинь эртнээс агуу их билэгдлийн философтой амьдарч, түүгээрээ оршин тогтнож ирсэн ард түмэнсэн дээ уг нь  Амны билгээс ашдын билэг үүснэ гэж байгаа юм ш дээ. ***************************************************************** Харилцаа

Бусдыг бүү яарч дүгнэ

Би бүүр тийм улаан цагаандаа гарсан амьтан биш ээ. Шулуухан хэлвэл Дэггэй айлын журамтай хүүхэд. Тийм боловч ойрд нэг хүнд нилээн арай буруу мэдрэмж төрүүлээд байх шиг байна л даа.     Нээх олон таараад байхгүй хүнд бол хичээж байгаад сайхан сэтгэгдэл төрүүлээд л салвал уг нь их зүгээр юм шиг. Гэтэл би өөр хүнд эх загвар болох надаас тэс хөндлөн хүний дүрээр санаанд нь үлдсэн байж болохоор юм. Дараа тэр хүнээс нэг хүн Толио гэж ямархуу хүн бэ? гэвэл тэр хүн юу хэлэх нь тодорхой надаас бүүр өөр юм хэлж таараа. Ингээд л бас нэг буруугаар ойлгогч нэмэгдэнэ. Магадгүй би тэр хүнтэй сайн найз болж болох ч хүн байх байсан юм билүү.      Сэтгэл хөөрчихсөн ам халчихсан үед таарсан хүн бол их яриа гэх, ууртай явж байхад таарвал ааш муутай гэх, гомдчихсон шанатарчихсан үед таарвал унхиагүй дуугүй эсвэл их зантай гэх....    Дарга ч байлаа цэрэг ч байлаа хүн л бол хүн шүү дээ. Тэр хүн баярлачихсан гуньчихсан хөөрчихсөн гутарчихсан яг л бидэн шиг явж л байгаа. Тиймээс хэнбэ гуай нь ч байлаа гэс